Janga la virusi vya Corona, COVID-19听 likiendelea kuzua kizaazaa maeneo mbalimbali duniani, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres ametoa tamko lake likitaka hatua zaidi kusaidia wakimbizi, wakimbizi wa ndani na wahamiaji ambao amesema kwa makundi hayo janga hilo ni sawa na mwiba wa tatu katika majanga ambayo wanakumbana nayo.
Guterres amesema kuwa, watu hao wamelazimika kukimbia makwao kutokana na sababu lukuki ikiwemo majanga ya asili, vita na hata mazingira magumu.
COVID-19 ni janga juu ya majanga听wakimbizi na wahamiaji
鈥淗ivi sasa watu hao wanakumbwa na majanga matatu kwa wakati mmoja, mosi, janga la kiafya, kwani wanapoambukizwa virusi, mara nyingi kwenye maeneo walimojazwa kupindukia na ambako kutochangamana hakuwezekani, huduma ya afya, maji na huduma za kujisafi, lishe ni sawa na anasa. Na hali ni mbaya zaidi kwa nchi zinazoendelea na zaidi ya yote theluthi moja ya wakimbizi wa ndani wamo kwenye mataifa yaliyo hatarini zaidi kupata COVID-19.鈥�
Katibu Mkuu ametaja janga la pili kuwa ni watu hao wanakumbwa na janga la kiuchumi na kijamii, hasa wale wanaofanya kazi kwenye sekta isiyo rasmi bila kuwa na fursa ya kunufaika na mfumo wa hifadhi ya jamii.
听鈥淯kosefu wa kipato kutokana na COVID-19, kunaweza kusababisha anguko la utumaji wa fedha kwa thamani ya dola bilioni 109, hii in sawa na robo tatu ya misaada rasmi ya maendeleo, ikimaanisha watu milioni 800 wanaotegemea fedha hizo huko nyumbani hawatozipata,鈥澨�amesema Katibu Mkuu.
Janga la tatu ni kwa mujibu wa Katibu Mkuu ni kwamba watu hao hawana ulinzi akisema kuwa,听鈥渮aidi ya nchi 150 zimeweka vizuizi mipakani ili kuepusha kusambaa kwa virusi vya Corona. Takribani nchi 99 zimekuwa na kanuni malum kwa watu wanaosaka hifadhi au wanaokimbia mateso. Na wakati huo huo, COVID-19 imechochoea chuki dhidi ya wageni, ubaguzi wa rangi na unyanyapaa.鈥�
听Ameongeza kuwa, wanawake na wasichana ambao tayari hali yao si nzuri, wanazidi kuwa katika hatari zaidi, amesema Bwana Guterres akitaja ukatili wa kijinsia na unyanyaswaji.
Pamoja na kwamba wakimbizi na wahamiaji wanakumbwa na changamoto hizo, Katibu Mkuu amesema kuwa bado wanajitolea kishujaa kuwa mstari wa mbele kufanya kazi muhimu akitoa mfano kuwa,听鈥渢akribani muuguzi mmoja kati ya wanane duniani kote anafanya kazi katika nchi ambayo si taifa lake la kuzaliwa.鈥�
Misingi minne ya kuzingatia kunusuru wahamiaji na wakimbizi
Ni kwa mantiki hiyo Katibu Mkuu anataka katika janga hili la Corona kufirikia upya mienendo au hamahama ya kibinadamu kwa kuzingatia misingi mikuu minne.
Misingi hiyo ni mosi, kutambua kuwa kuengua mtu ni gharama kubwa kuliko kumjumuisha akisema kuwa,听鈥渕fumo jumuishi wa afya, kijamii na kiuchumi utasaidia kukabili virusi na kuanzisha upya uchumi na kusongesha malengo ya maendeleo endelevu. Pili lazima tuzingatie utu tunapokabiliana na janga hili na tujifunze kutoka katika nchi chache ambazo zimeonesha jinsi ya kudhibiti mipaka huku zikiheshimu haki za binadamu, na kanuni za kimataifa za kulinda wakimbizi.鈥�
Msingi wa tatu ni kutambua kuwa hakuna mtu aliye salama hadi pale kila mtu yuko salama hivyo uchunguzi, tiba na chanjo听lazima ziwafikie watu wote na nne ni kuhakikisha kuwa wakimbizi na wahamiaji ni sehemu ya suluhisho.听鈥淗ebu na tuondoe vikwazo visivyo na maana, tusake mbinu mpya za kuhalalisha njia kwa wahamiaji na kupunguza gharama za utumaji wa fedha,鈥澨�听amesema Katibu Mkuu.
听Katibu Mkuu amerejelea kauli yake kuwa hakuna taifa ambalo linaweza kukabili janga la Corona peke yake au hata suala la uhamiaji.
听鈥淟akini kwa pamoja, tunaweza kudhibiti kusambaa kwa virusi, tukahimili athari zake hasa kwa wale walio hatarini zaidi na tukaibuka bora kwa maslahi ya wote,鈥澨�ametamatisha Katibu Mkuu.
